Moje dziecko sie jąka - jak rodzice mogą pomóc dziecku?
Jąkanie się u dzieci, to nie tylko kwestia zaburzenia mowy. Dysfunkcja ta wpływa na całokształt życia dziecka - w tym przede wszystkim na jego rozwój psychiczny. Zachowanie rodziców w stosunku do dziecka jąkającego się, może dodatkowo wzmocnić objawy lub pomoc je zwalczyć. Co rodzice mogą zrobić by pomóc dziecku, oraz czego powinni unikać?
Pomoc terapeutyczna
Pierwszym krokiem do pomocy dziecku jest podjęcie decyzji o leczeniu. Najbardziej skuteczna terapia jąkania prowadzona jest przez logopedę przy współpracy z psychoterapeutą. Dla dziecka jąkanie to przecież przede wszystkim problem wpływający na jego psychikę, kontakty z rówieśnikami, poczucie własnej wartości. Nierzadko również jąkanie ma podłoże psychologiczne i jako takie, bez wspomagania terapii logopedycznej psychologiczną, efekty terapii sa słabsze a na poprawę mowy trzeba czekać dłużej.
Odpowiednia komunikacja z dzieckiem
Rodzice przede wszystkim muszą unikać:
- zwracania dziecku uwagi, w sposób, który może je zawstydzić
- stosowania rytycznych uwag wobec sposobu w jaki dziecko się komunikuje
- nakazywania zaprzestania jąkania się (“nie jąkaj się”) - dziecko nie panuje nad wadą wymowy
- odpowiadania za dziecko, przerywania mu
- okazywania irytacji sposobem w jaki dziecko się komunikuje
Za to powinni:
- mówić do dziecka spokojnie i wolno - to pozwoli dziecku również spowolnić swój sposób mówienia i lepiej artykułować
- rozmawiać z dzieckiem i wyczerpująco odpowiadać na jego pytania (dziecko nie powino mieć poczucia, że przez to, że się jąka, rodzice nie chcą z nim rozmawiać)
- zachęcać do mówienia - by dziecko mogło ćwiczyć
- wyjaśnić sytuację dziecka innym członkom rodziny i dbać by np rodzeństwo nie dopuszczało się szykan,
- skupiać swoja uwagę na dziecku kiedy próbuje ono coś powiedzieć
Poza tym, przy dziecku z problemem jąkania warto:
- zadbać o regularność w życiu dziecka - prawidłowy sen, odpowiednia ilość odpoczynku,
- porozmawiać z nauczycielem - nierzadko nie mają oni odpowiedniego przygotowania do tego, by radzić sobie z dzieckiem, które się jąka - a nieodpowiednie zachowanie wobec ucznia w klasie może pogłębić problemy psychologiczne dziecka.
- obserwować dziecko i zwracać uwage na to, w jakich sytuacjach jąkanie się pojawia, w jakich zanika - informacje te warto również przekazać logopedzie i terapeucie,
Podstawą skutecznego poradzenia sobie przez dziecko z jąkaniem jest odpowiednio wcześnie rozpoczęta terapia i dokonannie włąściwej diagozy przyczyn jąkania. Zdecydowanie nie warto pozostawiac problemu swojemu biegowi - wprawdzie jąkanie rozwojowe może niekiedy ustąpić, ale znacznie częściej problem zacznie się pogłębiać i dojdzie do wykształcenia się jakania wtórnego. W przypadku jąkania na tle nerwowym, bez pomocy terapeutycznej się nie obejdzie.